TOP 8 CÔNG TRÌNH KIẾN TRÚC CỔ ĐẸP NHẤT SÀI GÒN
Trải qua nhiều thăng trầm lịch sử, Sài Gòn vẫn lưu giữ và bảo tồn nhiều công trình kiến trúc cổ kính đặc sắc được Pháp xây dựng từ thế kỷ XIX. Sau đây là các địa điểm tham quan không thể thiếu khi du khách đặt chân đến Sài Gòn.
1. Nhà thờ Đức Bà
Nhà thờ chính tòa Đức Bà Sài Gòn là nhà thờ lớn nhất và đặc sắc nhất tại Sài Gòn, với 2 tháp chuông cao 60 mét, tọa lạc tại số 1 Công xã Paris, Phường Bến Nghé, Quận 1, TP.HCM. Nhà thờ được xây dựng từ 1877 đến 1880 với chiều rộng 35m và chiều dài 93m. Công trình được thiết kế bởi kiến trúc sư người Pháp Jules Bonard theo lối kiến trúc Roman cải biên pha trộn nét phong cách kiến trúc Gothic.
Mọi vật liệu Nhà thờ từ xi măng, sắt thép đến ốc vít đều mang từ Pháp sang. Đặc biệt, mặt ngoài của công trình xây bằng loại gạch đặt làm tại Toulouse (Pháp), để trần, không tô trát, không bám bụi rêu mà đến nay vẫn giữ màu sắc đỏ nung tươi mới. Kể từ khi xây dựng tới nay, nhà thờ trải qua ba cuộc đại tu. Năm 2015, Tòa Tổng giáo mục TP.HCM quyết định thực hiện cuộc đại tu Nhà thờ chính tòa Đức Bà Sài Gòn lần thứ 4, kéo dài trong 3 năm (2017 – 2020).
2. Bưu điện Thành phố
Tọa lạc tại Công trường Công xã Paris (Quận 1, TP.HCM), Bưu điện Thành phố được xây dựng trong khoảng 1886 – 1891. Bưu điện Thành phố theo bản vẽ của kiến trúc sư Villedieu cùng với người trợ tá Foulhoux, mang phong cách kiến trúc cổ độc đáo, kết hợp hài hòa giữa Châu Âu và Châu Á. Kiến trúc nổi bật của công trình là hệ thống vòm cung lớn bên trong tòa nhà, ảnh hưởng từ phong cách kiến trúc trong các nhà thờ Tây Âu. Bưu điện đã trải qua nhiều lần thay đổi màu sơn, hiện mang màu vàng và là điểm tham quan nổi tiếng với du khách.
3. Nhà hát Thành phố
Nhà hát Thành phố nằm trên đường Đồng Khởi (Quận 1) được xây dựng vào năm 1900. Tác giả của tòa kiến trúc cổ kính này chính là các kiến trúc sư Ernest Guichard, Eugène Ferret và Félix Olivier. Phong cách kiến trúc của nhà hát bị ảnh hưởng bởi trường phái hoa mỹ (“flamboyant”) của Đệ tam Cộng hòa Pháp. Cửa mặt tiền của nhà hát lớn chịu ảnh hưởng rõ nét nghệ thuật của Bảo tàng Petit Palais xuất hiện cùng năm tại Pháp. Nhà hát bao gồm một tầng chính cộng thêm 2 tầng phụ bên trên, và có thể chứa tới 1800 người. Nhà hát là điểm dừng chân không thể thiếu của du khách khi tới Sài Gòn.
4. Dinh Thống Nhất
Dinh Thống Nhất, trước đây là Cung điện Norodom, đã được khởi công xây dựng vào năm 1868 đến năm 1871, theo bản phác thảo của kiến trúc sư Hermite. Lúc bấy giờ, dinh được coi là một công thự đẹp nhất ở Á Ðông. Theo dòng lịch sử, năm 1962, Dinh bị ném bom làm sập hoàn toàn phần chính cánh trái của Dinh. Do không thể khôi phục, Tổng thống bấy giờ là ông Ngô Ðình Diệm đã cho san bằng và xây dinh thự mới ngay trên nền đất cũ theo đồ án thiết kế của Kiến trúc sư Ngô Viết Thụ. Công trình mới được khởi công ngày 1/7/1962 và hoàn thành vào ngày 31/10/1966. Cũng từ ngày khánh thành, Dinh Độc Lập trở thành nơi ở và làm việc của tổng thống Việt Nam Cộng Hòa. Dinh cao 26m, rộng 4.500 m2, diện tích sử dụng 20.000 m2 . Mặt tiền dinh được trang trí cách điệu các đốt mành trúc phỏng theo phong cách các bức mành của các ngôi nhà Việt và họa tiết các ngôi chùa cổ tại Việt Nam.
5. Khách sạn Continental
Khách sạn Continental nằm ở địa chỉ 132 – 134 đường Đồng Khởi. Thành lập vào những năm 1878 – 1880 bởi Pierre Cazeau – một thương nhân người Pháp, khách sạn Continental nổi tiếng bởi bề dày lịch sử lâu đời của mình. Vào khoảng những năm 1880, Continental đã trở thành điểm đến của giới chính khách, thượng lưu và các đại nhân vật nổi tiếng thời bấy giờ như nhà thơ Ấn Độ Rabindranath Tagore, văn hào Pháp André Malraux, văn hào Anh Graham Greene. Khách sạn được xây dựng theo lối kiến trúc Pháp, cao 4 tầng gồm 86 phòng. Gần 140 năm tuổi, khách
sạn vẫn giữ được vẻ sang trọng với kiến trúc tường gạch, trần nhà cao và phòng khách rộng rãi.
6. Trường THPT Lê Quý Đôn
Trường Lê Quý Đôn nằm ở 166 – 168 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Quận 3. Đây là trường trung học đầu tiên của Sài Gòn, được thành lập năm 1874 – 1877, với tên gọi ban đầu Collège Chasseloup-Laubat, Chương trình giảng từ tiểu học đến tú tài dành cho người Pháp, sau này mới nhận thêm con em người Việt. Trải qua hơn một thế kỷ, kiến trúc ban đầu của ngôi trường vẫn còn gần như nguyên vẹn, gồm bốn dãy nhà cao hai tầng ghép lại có hình chữ KHẨU. Với lối kiến trúc mang đậm chất Tây Âu, trường sở được xem như một kiến trúc cổ có lịch sử văn hóa lâu đời, vẫn giữ gìn được nét truyền thống cổ kính mặc dù đã được trùng tu, sửa chữa. Dựa trên nền kiến trúc cổ, hiện tại trường sở đã xây thêm một số công trình phụ gồm nhà luyện tập thể thao và 10 phòng học kiểu mới.
7. Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM
Tọa lạc tại số 97A Phó Đức Chính (Quận 1, TP.HCM) trong khu đất tứ giác đẹp, rộng hơn 4.000 m2, toà nhà Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM từng là tư dinh của một trong Tứ đại phú hộ nức tiếng đất Sài Gòn xưa – nhà tư sản người Hoa Hứa Bổn Hòa (dân Sài Gòn vẫn quen gọi là chú Hỏa). Đây là một tòa nhà tráng lệ kết hợp hài hòa lối kiến trúc Á Đông và châu Âu, do kiến trúc sư người Pháp Rivera thiết kế vào năm 1929, và xây xong vào năm 1934. Tòa nhà xây kiên cố bằng bê tông cốt thép hình chữ U, có 4 tầng và 99 cửa, mái lợp ngói âm dương, tường dày 40-60 cm. Ngày nay, du khách tới TP.HCM, ghé thăm nhà chú Hỏa – Bảo tàng Mỹ thuật, ngoài việc thưởng thức, tìm hiểu những tác phẩm nghệ thuật còn được chiêm ngưỡng một công trình kiến trúc đặc sắc, đại diện tiêu biểu của sự giao lưu văn hóa Đông – Tây.
8. Khách sạn Majestic Saigon
Khách sạn Majestic được xây dựng vào năm 1925 tại góc đường Catinat và Quai de Belgique, nay là đường Đồng Khởi và Tôn Đức Thắng. Công trình do kiến trúc sư Pháp thiết kế cùng với sự đầu tư của một thương gia Việt gốc Hoa giàu có bậc nhất Sài Gòn – Gia Định lúc bấy giờ là ông Hoa Hứa Bổn. Năm 1965, khách sạn được xây thêm hai tầng nữa theo bản vẽ cải tạo của kiến trúc sư Ngô Viết Thụ.
Khách sạn từng đón tiếp nhiều người quan trọng như Tổng thống Pháp Mitterrand, Thái tử Nhật Akishino, Thái tử Đan Mạch Henrick, Hoàng tử Anh Andrew, Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long… Dù đã vài lần thay đổi diện mạo, Majectis vẫn là biểu tượng cho một thời xa hoa tráng lệ của Sài Gòn, là niềm tự hào của người dân. Các công trình đặc trưng trên nằm cạnh nhau thành một quần thể kiến trúc cổ trong khu vực trung tâm thành phố, tạo điểm nhấn đặc sắc cho kiến trúc Sài Gòn, để lại dấu ấn khó phai trong lòng du khách.
Bài: Khương An | Ảnh: S.H.T